قلب استانبول همچنان شهر قدیمی و جذاب آن است که برخی از تاریخی ترین مکانهای این کلان شهر پر جنب و جوش را در خود جای داده است، محله سلطان احمد که در شبه جزیرهای واقع شده است که از طریق تنگه بسفر به سمت آسیا میرود، قبلا پایتخت امپراتوریهای بیزانس و عثمانی بوده است. در این مقاله قصد داریم تا شهر قدیمی استانبول و تاریخچه تغییرات ایجاد شده و ایجاد استانبول مدرن را بررسی کنیم.
نام قدیمی استانبول
قسطنطنیه شهری باستانی در ترکیه امروزی است که اکنون به نام استانبول شناخته میشود. قسطنطنیه که برای اولین بار در قرن هفتم قبل از میلاد ایجاد شد، به دلیل موقعیت جغرافیایی برترش بین اروپا و آسیا و بندر طبیعی آن، به بندری پررونق تبدیل شد. در سال 330 پس از میلاد، این شهر به محل حکومت «روم جدید» امپراتور کنستانتین تبدیل شد، شهری مسیحی با ثروت بسیار زیاد و معماری باشکوه. قسطنطنیه برای 1100 سال بعد به عنوان مقر امپراتوری بیزانس شناخته میشد و دورههای خوشی و محاصرههای وحشتناک را تحمل کرد تا اینکه توسط محمد دوم امپراتوری عثمانی در سال 1453 محاصره و فتح شد.
تنگه بسفر
در سال 657 قبل از میلاد، حاکم بیزاس از شهر یونان باستان مگارا، سکونتگاهی را در سمت غربی تنگه بسفر تأسیس کرد که دریای سیاه را به دریای مدیترانه متصل میکرد. به لطف بندر طبیعی بکر ایجاد شده توسط شاخ طلایی، بیزانس به یک شهر بندری پررونق تبدیل شد.
در طول قرنهای بعد، بیزانس به تناوب توسط ایرانیها، آتنیها، اسپارتها و مقدونیها کنترل میشد، زیرا آنها برای کسب قدرت در منطقه تلاش میکردند. این شهر توسط امپراتور روم Septimius Severus در حدود سال 196 پس از میلاد ویران شد، اما متعاقباً با برخی از سازههایی که در امپراتوری بیزانس باقی مانده بودند، از جمله حمام زئوسیپوس، هیپودروم و یک دیوار محافظ، بازسازی شد. کنستانتین اول پس از شکست دادن رقیب خود Licinius و تبدیل شدن به امپراتوری انحصاری امپراتوری روم در سال 324 پس از میلاد، تصمیم گرفت پایتخت جدیدی در بیزانس به نام “Nova Roma”-یا همان روم جدید تأسیس کند.
کنستانتین اول
کنستانتین شروع به گسترش قلمرو بیزانس قدیم کرد، او بیزانس قدیم را به 14 بخش تقسیم کرد و دیوار بیرونی جدیدی ساخت. او اشراف زادگان را از طریق هدیه دادن زمین فریب داد تا به پایتخت جدید نقل مکان کنند و هنر و سایر زیور آلات را از رم برای نمایش به پایتخت جدید منتقل کرد. خیابانهای وسیع با مجسمههای فرمانروایان بزرگی مانند اسکندر مقدونی و ژولیوس سزار و یکی از خود کنستانتین بهعنوان آپولو پوشیده شده بودند. امپراتور همچنین از طریق ارائه جیره غذایی رایگان به ساکنان، به دنبال افزایش جمعبت شهر بود. با سیستمی از قناتها که از قبل وجود داشت، او دسترسی به آب را از طریق شهر در حال گسترش با ساخت آب انبار بینبردیرک تضمین کرد.
در سال 330 پس از میلاد، کنستانتین شهری را تأسیس کرد که نشان خود را در جهان باستان به عنوان قسطنطنیه گذاشت، این شهر همچنین با نامهای دیگری از جمله ملکه شهرها، ایستین پولین، استامبول و استانبول شناخته شد. این کشور تحت قوانین روم اداره میشود، مسیحیت را رعایت میکند و زبان یونانی را به عنوان زبان اصلی خود میپذیرد، اگرچه به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود در اروپا و آسیا به عنوان دیگ ذوب نژادها و فرهنگها عمل میکند.
ژوستینین اول
ژوستینیان اول، که از سال 527 تا 565 بعد از میلاد سلطنت کرد، در اوایل دوران سلطنت خود، شورش نیکا را پشت سر گذاشت و از این موقعیت برای انجام بازسازیهای گسترده شهر استفاده کرد. او مبارزات نظامی موفقی را آغاز کرد که به بیزانسیها کمک کرد تا مناطق از دست رفته با فروپاشی امپراتوری روم غربی در قرن پنجم را پس بگیرند و مرزهای آن را برای محاصره دریای مدیترانه گسترش دهند. بعلاوه، ژوستینیان یک نظام حقوقی یکنواخت را با قانون ژوستینین ایجاد کرد که به عنوان طرحی برای تمدنهای آینده عمل میکرد.
لئو سوم (که از 717 تا 741 بعد از میلاد حکومت کرد) همراه با تحریک گسترش نمادین skj شکنی در امپراتوری، با محاصره شهر توسط اعراب مبارزه کرد و پس از سالهای اخیر جنگ و آشوب تاج و تخت را تثبیت کرد. او اولین امپراتور سلسله ایسوریان بود. به همین ترتیب، باسیل اول (که از سال 867 تا 886 پس از میلاد حکومت کرد) سلسله دو قرنی مقدونی را راه اندازی کرد. با وجود بی سوادی، او با انجام نوسازی و تلاش برای تدوین بیشتر قوانین، از ژوستینیان پیروی کرد و با موفقیت مرزهای امپراتوری را به سمت جنوب پیش برد.
هیپودروم
قسطنطنیه بیش از 1100 سال به عنوان پایتخت بیزانس دوام آورد که تا حد زیادی به دلیل دیوار حفاظتی تکمیل شده توسط تئودوسیوس دوم در سال 413 بود. با گسترش محیط شهر به سمت غرب از دیوار کنستانتین تقریباً یک مایل، دیوار جدید 3-1/2 مایل از امتداد یافت از دریای مرمره تا شاخ طلایی.
مجموعهای دوتایی از دیوارها پس از یک رشته زمین لرزه در اواسط قرن پنجم اضافه شدند، لایه داخلی حدود 40 فوت ارتفاع داشت و با برجهایی که ارتفاع آنها به 20 فوت میرسید، پوشیده شده بود.
هیپودروم که در ابتدا توسط سوروس در قرن سوم ساخته شد و توسط کنستانتین گسترش یافت، به عنوان عرصهای برای مسابقات ارابه سواری و سایر رویدادهای عمومی مانند رژه و نمایش دشمنان اسیر امپراتور مورد استفاده قرار میگرفت. هیپودروم بیش از 400 فوت طول دارد و تخمین زده میشود که تا 100000 نفر را در خود جای دهد.
ایاصوفیه
ایاصوفیه یک پیروزی در طراحی معماری بود. این بنا که در محل کلیساهای امپراتوری سابق توسط ژوستینیان اول ساخته شده بود، در کمتر از شش سال توسط 10000 کارگر تکمیل شد.
چهار ستون از گنبدی عظیم با قطر بیش از 100 فوت پشتیبانی میکردند، در حالی که سنگ مرمر صیقلی و موزاییکهای خیرهکننده آن این تصور را به ایاصوفیه میداد که همیشه روشن است. ایاصوفیه از کاخ امپراتوری کنستانتین کمتر شناخته شده است، که در قلب شهر نیز نقش برجستهای داشت، اما نمایشی استادانه از موزاییکها و همچنین ورودی بزرگی به نام دروازه چالک داشت.
حکومت مسیحی و مسلمان
در حالی که تأسیس روم جدید توسط کنستانتین همزمان با تلاشها برای ایجاد مسیحیت بهعنوان دین رسمی بود، اما این امر به طور رسمی تا زمانی که تئودوسیوس اول به قدرت رسید در سال 379 اتفاق نیفتاد. او اولین شورای قسطنطنیه را در سال 381 تشکیل داد که از شورای نیکیه حمایت کرد. 325، و پدرسالار شهر را بعد از رم در قدرت دوم اعلام کرد.
پس از آن که لئو سوم در سال 730 پرستش شمایلهای مذهبی را غیرقانونی کرد، قسطنطنیه به کانون مناقشات شمایل شکنان تبدیل شد. اگرچه هفتمین شورای جهانی 787 این تصمیم را لغو کرد، اما کمتر از 30 سال بعد، شمایلبازی به عنوان یک حکومت قانون از سر گرفته شد و تا سال 843 ادامه یافت.
با انشقاق بزرگ در سال 1054، زمانی که کلیسای مسیحی به دو بخش رومی و شرقی تقسیم شد، قسطنطنیه مقر کلیسای ارتدوکس شرقی شد، حتی پس از اینکه امپراتوری عثمانی مسلمان کنترل شهر را در قرن پانزدهم به دست گرفت، همچنان مقر آن باقی ماند.
سقوط قسطنطنیه
قسطنطنیه که به دلیل ثروت عظیم خود مشهور است، در طول بیش از 1000 سال خود به عنوان پایتخت بیزانس، حداقل دهها محاصره را تحمل کرد. این محصارهها عبارتند از تلاشهای ارتشهای عرب در قرن هفتم و هشتم و همچنین بلغارها و روسها در قرن نهم و دهم.
در اوایل قرن سیزدهم، قبل از رفتن به اورشلیم، ارتشهای جنگهای صلیبی به دلیل جنگ قدرت به قسطنطنیه منحرف شدند. هنگامی که پرداختهای وعده داده شده آنها به پایان رسید، آنها شهر را در سال 1204 غارت کردند و یک کشور لاتین تأسیس کردند. اگرچه بیزانسیها در سال 1261 کنترل قسطنطنیه را پس گرفتند، اما این شهر تنها مرکز اصلی جمعیتی بود پوسته امپراتوری جدید را شکل میدادند.
اندکی پس از عثمانی به قدرت در سال 1451، محمد دوم شروع به تدوین برنامههایی برای حمله بزرگ به قسطنطنیه کرد. او با حجم عظیم نیروهای مسلح خود و مزایای بیشتری که با استفاده از باروت به دست آورد، در جایی که پیشینیانش شکست خوردند، موفق شد و در 29 مه 1453 مدعی حکومت مسلمانان قسطنطنیه شد.
حکومت عثمانی
در حالی که دهههای اولیه قسطنطنیه تحت فرمان امپراتوری عثمانی، با تبدیل کلیساها به مساجد مشخص شد، محمد دوم از کلیسای حواریون مقدس را تغییر ندارد و اجازه داد تا جمعیت متنوعی در قسطنطنیه باقی بماند.
پس از فاتح، برجسته ترین فرمانروای عثمانی، سلیمان باشکوه (که از 1520 تا 1566 حکومت کرد) بود. سلیمان همراه با توسعه یک سری کارهای عمومی، سیستم قضایی را متحول کرد، از هنرها دفاع کرد و به گسترش امپراتوری ادامه داد. در قرن نوزدهم، دولت رو به زوال عثمانی با اجرای اصلاحات تنظیمات، که حقوق مالکیت را تضمین میکرد و اعدام بدون محاکمه را غیرقانونی میکرد، دستخوش تغییرات اساسی شد.
استانبول
در اوایل قرن بعد، جنگهای بالکان، جنگ جهانی اول و جنگ یونان و ترکیه بقایای امپراتوری عثمانی را از بین بردند. معاهده لوزان در سال 1923 به طور رسمی جمهوری ترکیه را تأسیس کرد که پایتخت آن به آنکارا منتقل شد. قسطنطنیه قدیم که مدتها به طور غیررسمی استانبول نامیده میشد، در سال 1930 به طور رسمی این نام را به خود گرفت.
تلفیق شهر قدیمی و استانبول مدرن
استانبول بزرگترین شهر ترکیه است که قلب اقتصادی، فرهنگی و تاریخی این کشور را تشکیل میدهد. مرکز تجاری و تاریخی آن در بخش اروپایی اوراسیا قرار دارد، در حالی که حدود یک سوم جمعیت آن در بخش آسیایی زندگی میکنند. این شهر با جمعیت 14. 1 میلیون نفر، بزرگترین تراکم شهری در اروپا و همچنین بزرگترین در خاورمیانه و ششمین شهر بزرگ جهان را تشکیل میدهد. استانبول شهری بین قارهای است که در تنگه بسفر در شمال غربی ترکیه بین دریای مرمره و دریای سیاه قرار دارد.
شهری که در حدود سال 660 قبل از میلاد به عنوان بیزانس در دماغه سارایبورنو تأسیس شد، شهری که اکنون به نام استانبول شناخته میشود، به یکی از مهم ترین شهرهای تاریخ تبدیل شد. برای نزدیک به شانزده قرن پس از تأسیس مجدد آن به عنوان قسطنطنیه در سال 330 پس از میلاد، به عنوان پایتخت چهار امپراتوری عمل کرد: امپراتوری روم (330-395)، امپراتوری بیزانس (395-1204 و 1261-1453)، امپراتوری لاتین (1204-1204). 1261) و امپراتوری عثمانی (1453-1922). این شهر در پیشرفت مسیحیت در دوران روم و بیزانس، قبل از اینکه عثمانیها شهر را در سال 1453 فتح کنند و آن را به یک دژ اسلامی و مقر آخرین خلافت تبدیل کنند، نقش اساسی داشت.
موقعیت استراتژیک استانبول در امتداد جاده تاریخی ابریشم، شبکههای ریلی به اروپا و خاورمیانه، و تنها مسیر دریایی بین دریای سیاه و مدیترانه، به پرورش جمعیتی التقاطی کمک کرده است، اگرچه از زمان تأسیس جمهوری در سال 1923 کمتر این کار انجام شده است. جمعیت شهر از دهه 1950 ده برابر شده است، زیرا مهاجران از سراسر آناتولی به کلان شهر هجوم آوردهاند و محدوده شهر برای پذیرش آنها گسترش یافته است. جشنوارههای هنری در پایان قرن بیستم تأسیس شدند، وبهبود زیرساختها شبکه حمل و نقل پیچیدهای را ایجاد کردند. بدین ترتیب ساختار شهر استانبول تغییرات زیادی کرد و با گسترش شباهتهای آن به شهر قدیمی استانبول روز به روز کمتر شدند هر چند که اغلب محلههای محبوب استانبول مربوط به شهر قدیمی هستند مانند محله سلطان احمد.
تقریباً 11. 6 میلیون بازدیدکننده خارجی در سال 2012، دو سال پس از انتخاب استانبول به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا، وارد استانبول شدند و این شهر را به پنجمین مقصد محبوب گردشگری جهان تبدیل کردند. سایت میراث جهانی، و مرکز فرهنگی و سرگرمی استانبول را میتوان در سراسر بندر طبیعی شهر، شاخ طلایی، در منطقه بی اوغلو مشاهده کرئ. استانبول که به عنوان یک شهر جهانی در نظر گرفته میشود، یکی از سریع ترین اقتصادهای کلان شهری در جهان است. این مرکز میزبان بسیاری از شرکتها و رسانههای ترکیه است و بیش از یک چهارم تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص داده است.
تور پیاده روی شهر قدیمی استانبول
محله سلطان احمد که در قلب استانبول قدیم قرار دارد، مرکز جذابی در جدول زمانی تاریخی است. این منطقه در شبه جزیرهای واقع شده است که از طریق تنگه بسفر به سمت آسیا میرسد، محله سلطان احمد قبلاً قطب اداری امپراتوریهای روم، بیزانس و عثمانی بوده است و به این ترتیب، منعکس کننده تأثیرات متعدد فرهنگهایی است که زمانی در اینجا رایج بودند.
چه میخواهید در دیوارهای شهر باستانی قدم بزنید، یا در بازارهای تاریخی چانهزنی کنید یا مساجد تا ریخی را ببینید، یا شاید تماشای غروب خورشید در شاخ طلایی یا استراحت در حمام ترکی، در استانبول قدیم کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید انجام دهید.
محله سلطان احمد که در کنار مغازهها، هتلها و غذاخوریهای سنتی قرار دارد، مکانهای تاریخی فراوانی نیز در خود جای داده است. در طول نزدیک به پنج قرن، عثمانیها چهره قسطنطنیه (نام شهر را قبل از «استانبول») با طرح ساختمانهای وسیع که شامل ساختن مساجد سر به فلک کشیده و کاخهای با شکوه، دگرگون کردند. مسجد آبی خیرهکننده با منارههای نمادینش، به همراه ایاصوفیه قرن ششمی پر از موزاییک، که در اصل یک کلیسای مسیحی است، همراه با ابلیسک مصری تئودوسیوس و ویرانههای ستون سنگی قرن چهارم در نزدیکی آن، تنها برخی از این موارد هستند.
نزدیک به سنگ میلیون، نقطه شروع هر فاصلهای که در امپراتوری بیزانس اندازه گیری میشد، ورودی باسیلیکا سیسترن، یکی از جذاب ترین مکانهای استانبول است که برای هرکسی مشاهده آن جذاب است.
موزه هنرهای ترکی و اسلامی نیز که در نزدیکی میدان سلطان احمد قرار دارد، کاخ سابق وزیر اعظم سلیمان باشکوه است که در سال 1524 ساخته شد. یکی دیگر از اقامتگاههای سلطنتی سابق، کاخ توپکاپی مرکز اصلی امپراتوری بیزانس است که مجموعهای از ساختمانها را در بر میگرفت. در میان باغهایی که برای دیدن آنها بازدید نیم روزه زمان کمی است.
موزه هنرهای ترکی و اسلامی Türk ve İslam Eserleri Müzesi
موزه هنرهای ترکی و اسلامی در میدان سلطان احمد در کاخی قرار دارد که رویدادهای باستان شناسی و تاریخ زیادی به آن وصل میشوند. این کاخ در سال 1524 بر فراز ویرانههای زیرزمینی هیپودروم باستانی ساخته شد و برای ابراهیم پاشا، معتمد و دومین وزیر بزرگ سلطان سلیمان باشکوه، که بعداً با خواهر سلطان، حتیجه سلطان نیز ازدواج کرد، ساخته شد. همانطور که تاریخ میگوید، هر چه صعود بالاتر باشد، سقوط بزرگتر است. افراد حسود، از جمله همسر سلطان، تأثیری که ابراهیم پاشا بر پادشاه داشت را دوست نداشتند و در نهایت سلیمان را به بی وفایی ابراهیم متقاعد کردند، بنابراین سلیمان او را اعدام کرد.
اما کاخ باقی ماند و امروزه تبدیل به موزهای با بیش از 40000 اثر از هنر اسلامی – عمدتاً مربوط به دوران عثمانی شده است. مجموعهای قابل توجه از دوره اولیه سلجوقیان، از جمله قرآنهای منور، فرشها، نقاشیهای مینیاتوری، نمونههای برجسته خوشنویسی اسلامی نیز در این موزه نگهداری میشوند. در زیرزمین، نمایشهای قومنگاری جالبی از فرهنگهای مختلف ترکیه، بهویژه گروههای عشایری وجود دارد و خانههایی در این بخش از دورهها و مناطق مختلف تاریخی در آن بازسازی شدهاند. این موزه در فاصله چند قدمی از مکانهای گردشگری مسجد آبی و ایاصوفیه، استراحت لذت بخشی را به دور از شلوغی شهر قدیمی به شما ارائه میدهد.
ابلیسک تئودوسیوس (ابلیسک مصر) Theodosius dikilitaşı (Mısır dikilitaşı)
ابلیسک مصری که توسط فرعون توتموس سوم در قرن پانزدهم پیش از میلاد ساخته شده است، دارای چهار وجه با یک ستون و کتیبهای مرکزی است که در گذشته مردم جشن پیروزی فرعون بر میتانی را در آن جشن میگرفتند. این اتفاق در حدود سال 1450 قبل از میلاد در کرانههای فرات رخ داد. با صعود امپراتوری هیتیها، میتانیها و مصریها در نهایت اتحادی را برای محافظت از منافع متقابل خود در برابر تهدید سلطه هیتیها ایجاد کردند.
آنچه در حال حاضر در شهر قدیمی استانبول قرار دارد، تنها یک سوم بالای ابلیسک اصلی است که برای معبد بزرگ کارناک در مصر ساخته شده بود، رومیها آن را تکه تکه کردند و در سال 390 بعد از میلاد از رودخانه نیل به اسکندریه فرستادند. بخشی که در حال حاضر موجود است نزدیک به 3500 سال در شرایط آب و هوایی مختلف به خوبی دوام آورده است و امروز در جایی است که امپراتور تئودوسیوس آن را بر روی یک پایه مرمری برای بزرگداشت بیستمین سالگرد فتح و سلطنت بر قسطنطنیه قرار داده است. نقش برجستههای روی پایه تئودوسیوس طرحی هستند که در تئودوسیوس تاج گلی را از کاتیسما در هیپودروم به برنده نبرد میدهد.
اگر در اطراف محله سلطان احمد هستید، به این بنای تاریخی نیز سری بزنید. شکل سر به فلک کشیده آن در داخل یک پارک آرام بسیار هیجان انگیز است، به خصوص برای علاقه مندان به تاریخ.
میدان سلطان احمد Sultan Ahmed Meydanı
هیپودروم سابق قسطنطنیه، یک میدان سیرک بود و زمانی در آن مسابقات ارابهسواری و سایر رویدادهای ورزشی دوران شکوفایی امپراتوری بیزانس برگزار میشدند، این میدان در حال حاضر تغییر کرده و به شکل سلطان احمد میدانی (میدان سلطان احمد) در قلب استانبول امروزی جان تازهای گرفته است. در اینجا، در کنار چند قطعه بازمانده از هیپودروم باستانی، تمام نقاط دیدنی معروف شهر استانبول از جمله مسجد آبی، ایاصوفیه، موزه کاخ توپکاپی، مسجد سلطان احمد، مسجد سلیمانیه، ستون مارها، موزه ترکی و هنرهای اسلامی و جاذبههای تاریخی دیگری قرار دارند. آب انبار باسیلیکا فقط 40 متر پیاده از میدان فاصله دارد و بازار بزرگ نیز در فاصله کمی از میدان سلطان احمد قرار دارد و شما میتوانید پیاده به این مناطق نیز سری بزنید.
میدان سلطان احمد بسیار بزرگ است و نیمکتهای زیادی در اطراف آن قرار دارد که برای استراحت پس از ساعتهای طولانی گشت و گذار و/یا برای گرفتن یک لقمه سریع و خوردن غذا یا میان وعده از یکی از گاریهای غذایی در منطقهای که انواع نانهای برشته شده به فروش میرسد بسیار مکان مناسبی هستند. ذرت و شاه بلوط، سیمیت (پتزل ترکی) با یا بدون خامه شکلاتی، از جمله خوراکیهایی هستند که در اطراف میدان سلطان احمد توسط گاریهای محلی غذا به فروش میرسند.
در امتداد خط تراموا در هر دو طرف مغازهها، رستورانها و کافههایی وجود دارد که در آنها انواع خوراکیها از چای، قهوه، غذاهای ترکی گرفته تا خوراکیهایی به صورت رایگان عرضه میشوند.
میدان سلطان احمد به عنوان محل تجمع پیوسته از گردشگران و افراد محلی شلوغ است، خانوادههایی که از چشمههای رنگارنگ آرتزیان لذت میبرند، کودکانی که در امتداد فضای سبز بین کوچهها میدوند و سالمندانی که در روشنایی شور و هیجان اطرافشان غرق میشوند. این میدان همچنین خانه تعداد زیادی گربه و سگ خیابانی است که بدون مشکل با هم و در کنار هم زندگی میکنند. میدان سلطان احمد مکان مسقفی ندارد و در صورتی که در روز بازدید شما پیش بینی باران در این منطقه شده است بهتر است حتما با خود چتر به همراه داشته باشید.
مسجد آبی Sultanahmet Camii
مسجد آبی یا همان مسجد سلطان احمد یکی از پربازدیدترین و معروفترین نقاط توریستی استانبولاست. مسجد سلطان احمد – که به دلیل کاشیهای آبی رنگی که دیوارهای داخلی آن را تزیین میکند، معروف به “مسجد آبی” است – بین سالهای 1609 و 1616 در زمان سلطنت احمد ساخته شد. این مکان شامل مقبره سلطان، مدرسه (مدرسه مذهبی) و همچنین یک آسایشگاه است. علیرغم اینکه مسجد آبی یک جاذبه گردشگری بسیار معروف است، همچنان به عنوان مسجد به فعالیت خود ادامه میدهد و نماز و مراسمهای مذهبی در آن برگزار میشوند. این مسجد معمولاً 24 ساعت شبانه روز باز است، در زمان نماز (که تقریباً نیم ساعت است) پنج بار در روز امکان بازدید از مسجد آبی برای گردشگران وجود ندارد، مگر اینکه شما بخواهید نماز جماعت این مسجد را تجربه کنید.
این مسجد در نزدیکی ایاصوفیه ساخته شده و در یک منطقه توریستی محبوب قرار دارد، بازدیدکنندگان از مسجد میتوانند از چندین موزه، کافه، رستوران و پارک در مجاورت مسجد نیز بازدید کنند. خود مسجد در ابتدا در محل کاخ امپراتوری بیزانس باستانی و هیپودروم ساخته شد و تقریباً هفت سال طول کشید تا تکمیل شود. این شاهکار معماری عثمانی دارای نمونههای بسیاری از هنر اسلامی و خوشنویسی است که دیوارهای آن را از داخل زینت میدهند.
در مقایسه با سایر مساجد استانبول، دسترسی به این مسجد به دلیل ورودی رایگان و موقعیت مرکزی آن بسیار آسان تر است.
برای ورود به مسجد آبی زمان بندی وجود دارد و شما باید پوشش ورود به مسجاد را در این مکان نیز رعایت کنید، صفها ورودی به مسجد نیز طولانی هستند، اما احساس آرامشی که در داخل مسجد آبی میبینید (حتی با شلوغی اطراف) ارزش این همه انتظار را دارد.
نکته: اگر میخواهید گرفتار صفهای ورودی طولانی مسجد آبی نشوید، صبح برای بازدید از مسجد اقدام کنید. میتوانید به جای تمرکز بر روی نفراتی که جلوی شما در صف هستند، به جزئیات نگاه کنید. جزئیات در معماری/طراحی اسلامی نکتهای است که مسجد آبی را از سایر مساجد متمایز میکند.
ساعات کاری مسجدآبی روزانه: 30 الی 11:30 صبح / 13:30 الی 14:30 / 15:30 الی 16: 5 (به جز جمعهها ساعت 13: 30)
بازار آراستا Arasta pazarı
بازار آراستا یک بازار روباز شناخته شده و البته متوسط در قلب استانبول است. این بازار که در ضلع شمالی خیابان باریک تورون، پشت مسجد آبی قرار دارد، در قرن هفدهم با این ایده ساخته شد که از درآمدهای اجاره مغازههایش برای کمک به نگهداری مسجد آبی استفاده شود. سالها بعد، مغازهها خالی ماندند تا اینکه رونق گردشگری در اواخر دهه 1980-90 باعث بازسازی آنها شد و این بازار را به یکی از پربازدیدترین بازارهای توریستی استانبول تبدیل کرد.
اگر از بازارهای مجلل و بزرگ خسته شدهاید یا وقت کافی برای رفتن به بازار بزرگ ندارید اما همچنان نیاز به خرید کالاها یا سوغاتیهای اصیل دارید، بازار آراستا جایگزین خوبی است. بازار آراستا بسیار کوچکتر از بازار بزرگ استانبول، تمیزتر، ساکت تر و خلوت تر است. در اینجا بیش از 70 فروشگاه فرش، گلیم، جواهرات، سفال، ادویه، چای، قهوه، سرامیک، منسوجات، صنایع دستی، سوغاتی، کاشی، روسری و پوشاک به وفور یافت میشوند.
قیمتها در بازار آراستا ممکن است کمی بالاتر از بازار بزرگ استانبول باشند، اما همچنان معقول و مناسب هستند، این مکان برای قدم زدن بسیار آرامش بخش است در حالی که دهها فروشنده ماهر که به زبان انگلیسی روان صحبت میکنند (و نیم دوجین زبان دیگر نیز) با گنجینههای بی پایان طنز کنایه آمیز و جوکهای محلی از شما دعوت میکنند تا سری به مغازه آنها بزنید، بنشینید، مقداری قهوه یا چای ترک بنوشید و خرید کنید.
در کنار بازار آراستا، میتوانید از موزه موزاییک کاخ بزرگ در زیر بازار نیز دیدن کنید. موزاییکهای یافت شده در اطراف آراستا در حین حفاری در دهه 1930 ثابت کرد که این قلمرو زمانی بخشی از مجموعه کاخ بزرگ دوران بیزانس بود.
ساعات کار بازار آراستا: دوشنبه تا شنبه 09:00 الی 19:00. برخی از مغازهها در روزهای یکشنبه نیز باز هستند.
موزه موزاییک کاخ بزرگ Büyük Saray Mozaik Müzesi
موزه موزاییکهای کاخ بزرگ یک گالری دو سطحی در محوطه مسجد آبی، زیر بازار آراستا است. این مکان میزبان یکی از زیباترین موزاییکهای سنگفرش در جهان است که در محل کاخ بزرگ قسطنطنیه از دوران بیزانس کشف شده است. اگر موزاییکهای ایاصوفیه و موزه کاریه (کلیسای چورا) شما را به تحسین واداشته است، پس حتماً از این مکان نیز دیدن کنید.
موزه موزاییک کاخ بزرگ به بزرگی دو مکان قبلی نیست اما موزاییکهای موجود در این مکان واقعاً چشمگیر هستند و در حدود 450-550 پس از میلاد به وجود آمدهاند. 40000 قطعه سنگ آهک، سفال و سنگهای رنگی زمانی بخشی از یک حیاط بزرگ (1872 متر مربع) در قصر مگنوم (کاخ بزرگ) کنستانتین کبیر را در دوره روم شرقی تشکیل میدادند اکنون در این محل نگهداری میشوند، قدمت این سنگها از سنگهای به کار رفته در مسجد آبی بیشتر است.
در قرن هفتم و هشتم، زمانی که نقاشی ممنوع بود، موزاییکهای زمین با صفحات مرمری عظیم پوشانده شده و فراموش شدند. در دوران عثمانی، به دلیل خطر احتمالی افزایش آب دریا، کاخها به منطقه شاخ طلایی منتقل شدند و یک منطقه مسکونی بر روی منطقه موزاییک ایجاد شد (بدون اینکه افراد بدانند موزایی کها در این منطقه قرار دارند). در سال 1921 بود که پس از آتش سوزی بزرگ و نمایان شدن موزاییکهای پنهان، عملیات حفاری آغاز شد. حفاریها در طول سالهای 1935-1951 توسط باستان شناسان دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند ادامه پیدا کرد.
این موزاییکها عمدتاً در جایی قرار دارند که پیدا شدهاند، با بیش از 150 قطعه که پیکره انسان و حیوان، زندگی روزمره، خدایان اساطیری، حیوانات در صحنههای مبارزه و شکار را به تصویر میکشند و به حق یکی از بزرگترین یافتههای استانبول در قرن بیستم به حساب میآیند. این مکان در سال 1997 موزه اعلام شد. موزه موزاییک کاخ بزرگ همه روزه باز است: 9:00-19:00 (15 آوریل-25 اکتبر). 9: 00-17: 00 (25 اکتبر-15 آوریل). پیشخوانهای بلیط 30 دقیقه قبل از زمان بسته شدن موزه بسته میشوند. خرید گذرنامه موزه یا کارت دسترسی به موزه 72 ساعته به شما امکان دسترسی رایگان به موزه موزاییک کاخ بزرگرا میدهد.
حمام حرم سلطان
حرم سلطان حمام، با نام مستعار هاسکی حمام، مجموعه حمامی در استانبول است که به درخواست حرم سلطان (رکسلانا)، همسر سلطان سلیمان باشکوه، در سالهای 1556-1557 میلادی طراحی و ساخته شده است. این مکان در محل حمامهای عمومی باستانی زئوسیپوس (100-200 پس از میلاد) بین مسجد آبی و ایاصوفیه قرار دارد، حرم سلطان همام به عنوان مکانی که زمانی معبد زئوس در آن قرار داشت، بسیار مهم است.
این بنا که به سبک کلاسیک عثمانی به طول 75 متر ساخته شده است، دارای امکاناتی هم برای مردان و هم برای زنان است و تا سال 1910 به طور فعال مورد استفاده قرار میگرفت تا اینکه بسته شد و مدتی پس از آن، به عنوان انبار مورد استفاده قرار گرفت. پس از انجام کارهای مرمتی در دهه 1950، این ملک به فرش فروشی تبدیل شد.
در سال 2011، پس از سرمایه گذاری 13 میلیون دلاری و سه سال کار مرمتی دقیق، این مرکز بار دیگر به عنوان حمام بازگشایی شد. امروزه حمام حرم سلطان یکی از مجلل ترین حمامهای سنتی ترکیه است که بستههای 5 ستاره را با خدمات 5 ستاره ارائه میدهد. حمام حرم سلطان همچنین دارای یک کافه و رستوران در فضای باز است. تجملات حمام حرم سلطان با شعار «برخی از آیینها هرگز نمیمیرند» احساسی شبیه خود حُرم سلطان به شما میدهند. حمام حرم سلطان همه روزه از ساعت 07: 00 الی 23: 59 باز است.
ایاصوفیه Ayasofya
این بنای تاریخی در استانبول زمانی یک کلیسای ایلخانی ارتدکس بوده است و پس از آن به یک مسجد تبدیل شده است در نهایت، ایاصوفیه در حال حاضر مسجد در کنار یک موزه است. این بنا در قرن چهارم توسط کنستانتین کبیر به عنوان یک کلیسا ساخته شد و از آن زمان تاکنون شاهد تغییرات زیادی در قدرتهای حاکم بر شهر بوده است.
بسیاری از مردم آن را به عنوان تقدیم به صوفیه اشتباه میگیرند، اما این کلیسا در واقع در اصل به دومین موجود تثلیث مقدس اختصاص داشت و نام کامل یونانی آن «کلیسای حکمت مقدس خدا» به معنای سوفیا است.
این کلیسا قبل از تصرف آن توسط ترکان عثمانی در سال 1435، آثار مقدس بسیاری را در خود جای داده بود. این مسجد توسط سلطان محمد دوم به مسجد تبدیل شد و تا 500 سال بعد به عنوان مسجد باقی ماند.
ایاصوفیه که در محله سلطان احمد واقع شده است، بدون شک یکی از بهترین نمونههای معماری بیزانسی است و در سال 1985 توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده است. ایاصوفیه دارای تزئینات متمایز بسیاری است و به دلیل داشتن موزاییکهای جذابش بسیار مشهور است.
هم کلیسا و هم مسجد بودن ایا صوفیه در طول زمان انها منحصر به فرد کرده است و نمادهای مرتبط با هر دو دین در همه بخشهای ایاصوفیه دیده میشوند. حتی اگر با تاریخ بیزانس آشنا نباشید، مطمئناً تحت تأثیر آثار به جای مانده از این دوران در ایاصوفیه قرار خواهید گرفت. محوطه چند گنبدی ایاصوفیه چنان مسحورکننده است که به سختی میتوان چشم از آن برداشت!
اگر میخواهید از چندین موزه بازدید کنید، از موزه هنرهای ترکی و اسلامی یک پاسپورت موزه بخرید، در این وصرت نیازی نیست مدت زمان زیادی در صف بمانید، صفها برای بازدید از ایاصوفیه طولانی هستند، و گرفتن بلیت ممکن است یک ساعت یا بیشتر طول بکشد پاس موزه به مدت 5 روز اعتبار دارد به شما این امکان را میدهد که به این موزه و سایر موزههای استانبول سر بزنید بدون اینکه نیاز باشد در صفهای طولانی موزهها بایستید.
ساعات کاری ایاصوفیه:
روزانه: 9 صبح تا 7 بعد از ظهر، آخرین سانس ورودی ساعت 18 (15 آوریل تا 31 اکتبر)؛ 9 صبح تا 5 بعد از ظهر، آخرین سانس وروری: 16:00 (1 نوامبر تا 14 آوریل)
سنگ میلیون milyon taş
سنگ میلیون تنها چیزی است که از دروازه پیروزی قرن چهارم که به عنوان نشانگر صفر مایل بیزانسی عمل میکرد، باقی مانده است. با تقلید آگاهانه از نقطه عطف طلایی (Milliarium Aureum) در فروم روم، سنگ میلیون را به عنوان مبدأ تمام راههای منتهی به شهرهای اروپایی امپراتوری بیزانس میدانستند و بر پایه آن فواصل تمام شهرهای اصلی امپراتوری از قسطنطنیه محاسبه میکردند.
این بنا در واقع بسیار پیچیده تر از نمونه رومی خود بود: یک طاق پیروزی دوتایی که توسط یک گنبد پوشیده شده بود و توسط چهار طاق حمل میشد و توسط مجسمههای کنستانتین و مادرش هلنا با یک صلیب احاطه میشد. مجسمهای از Tyche (خدای سرپرست) شهر پشت سر سنگ میلیون و مجسمههای اطراف آن قرار داشت.
تا اواخر قرن 19، محل قرارگیری این سنگ نصف النهار صفر در نظر گرفته میشد که از استانبول میگذشت، جایی که زمانی میلیون سنگ وجود داشت. بنابراین، بسیاری از کشورهای جهان ساعت خود را به وقت استانبول تنظیم میکنند. در واقع نقشهها بر اساس همین نقطه تهیه میشدند و جهت گیری از این نقطه در جهان ایجاد شد. با این حال، در کنفرانس بینالمللی مریدین در سال 1884، «صفر مشترک طول جغرافیایی و استاندارد محاسبه زمان در سراسر جهان» از استانبول به گرینویچ منتقل شد.
آب انبار بازیلیکا (Yerebatan Sarnıcı)
Yerebatan Sarnıcı یا آب انبار باسیلیکا به معنی “آب انبار در حال فرو رفتن در زمین” است و یکی از بسیاری از آب انبارهای باستانی است که در شهر قدیم استانبول وجود دارد. این بنا که در نزدیکی ایاصوفیه، در شبه جزیره سارایبورنو قرار دارد، در قرن ششم پس از میلاد توسط امپراتور بیزانس، ژوستینیانوس اول ساخته شد. این نام از کلیسای Stoa که بر روی آن ساخته شده، گرفته شده است. گفته میشود کلیسا توسط ایلیا ساخته شده و بناها و باغهای زیادی را در خود جای داده است. متون تاریخی حاکی از آن است که بیش از هفت هزار برده در ساختن آب انبار شرکت داشتند.
این مخزن برای تامین سیستم تصفیه آب برای کاخ بزرگ قسطنطنیه و ساختمانهای اطراف آن در تپه تاریخی اول استفاده میشد. پس از فتح عثمانیان، آبرسانی از این آب انبار به کاخ توپکاپی ادامه داشت و در دوران مدرن نیز این کار ادامه پیدا کرد. این بنا چه توسط امپراتوران عثمانی و چه توسط امپراتوران روم قبل از آنها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. امروزه این آب انبار به روی بازدیدکنندگان باز است و بسیاری از آثار تاریخی مانند ستونهای مدوسا و طاقهای پیروزی را در خود جای داده است. بنای اولی را میتوان در گوشه شمال غربی آب انبار مشاهده کرد.
آب انبار باسیلیکا درست در کنار ایاصوفیه، کاخ توپکاپی و مسجد آبی، قرار دارد و بازدید از آن راحت است. در زمان بازدید مراقب قدمهای خود باشید زیرا برخی از قسمتها (نزدیک سر مدوسا) ممکن است سنگها لغزنده باشند، این محل با توجه به اینکه آب انبار است کمی سرد است به همین دلیل اگر سرمایی هستید بهتر است با خود ژاکت به همراه داشته باشید.
ساعات کاری آب انبار باسیلیکاهمه روزه: 9 صبح الی 17:30
خیابان Sogukcesm سوق چشمه
Soğukçeşme Sokağı (“خیابان فواره سرد”) یک خیابان سنگفرش کوچک است که هیچ ماشینی در آن تردد ندارد، این خیابان در سراشیبی بین ایاصوفیه و کاخ توپکاپی قرار دارد. نام این خیابان از یک فواره در انتهای آن، در نزدیکی پارک Gülhane گرفته شده است و در درجه اول به دلیل نگهداری از خانههای چوبی تاریخی دوران عثمانی مشهور است. خانههای دو، سه طبقه (هر کدام چهار تا ده اتاق) در سالهای 1985 تا 1986 در این خیابان بازسازی شدند تا ایدهای از نمای معمولی خیابان استانبول در اواخر قرن بیستم، قبل از استفاده از بتن در ساخت و ساز را به تصویر بکشند
9 خانه که «Ayasofya Konakları» (عمارتهای ایاصوفیه) نامیده میشوند، به عنوان خوابگاه استفاده میشوند و به خاطر درختچههای گل معطر کاشته شده در جلوی آنها به نام «Yaseminli Ev» خانه یاس نامگذاری شدهاند. خانه “Hanımeli Ev” (خانه پیچ امین الدوله)، و غیره. اثاثیه داخلی – تختخواب، کنسول، پردههای ابریشمی، صندلیهای مخملی و آینههای طلاکاری شده، همه به سبک اصلی معماری ساختمانها و طراحی داخلی خانههای قدیمی استانبول هستند. هستند. از جمله مهمانان برجسته این ساختمانها در طول سالیان میتوان به ملکه سوفیا اسپانیا، رومن پولانسکی (کارگردان فیلم)، سام نیل (بازیگر)، هیلاری سوانک (بازیگر) و اورسولا آندرس اشاره کرد.
این خیابان همچنین زادگاه ششمین رئیس جمهور ترکیه، فاهری ثابت کوروترک (1903-1987) است. یکی از خانههای این خیابان قدیمی و جذاب میزبان کتابخانهای با بیش از 10000 کتاب در استانبول است. این خیابان از یک طرف، به سمت پارک Gülhane و یک آب انبار بیزانسی میرسد که رستوران زیبای Sarnıç سارنیک در این قسمت قرار دارد.
به طور کلی، خیابان سوق چشمه ارزش وقت گذاشتن و دیدن را دارد، به عنوان خلاصی از سردرگمی در یک شهر بزرگ، شما میتوانید از این خیابان فواره سلطان احمد سوم را در میدان روبروی دروازه بیرونی کاخ توپکاپی و نیز یک سازه بزرگ مستقل با سبک روکوکو عثمانی که در سال 1728 ساخته شده است را مشاهده کنید.
فواره احمد سوم Ahmed Som Çeşmesi
فواره احمد سوم که در ترکی به نام احمد چشمسی شناخته میشود، در مقابل دروازه امپراتوری کاخ بزرگ توپکاپی در استانبول در محل یک فواره قدیمی بیزانسی به نام Perayton قرار دارد. این فواره یک سازه روکوکو ترکی است و در سال 1728 در زمان سلطان احمد سوم عثمانی ساخته شده است. فواره احمد سوم در دوره عثمانی محل تجمع و مرکز اجتماعی بسیار محبوبی و مشهوری بوده است.
معماری این فواره ترکیبی از سبکهای معاصر غربی و سنتی عثمانی است. فواره احمد سوم از یک بلوک مربع بزرگ به همراه گنبدهای کوچکتر تشکیل شده است. طرحهای شاخ و برگ و گل، طاقچههای میرحاب (طاقچه موجود در مساجد) را در چهار نما تزئین میکنند. هر نما دارای یک چشمه ( فواره) است. یک حوض هشت ضلعی در داخل مخزن آب را تامین میکند و همچنین فضایی برای نگهبانی در داخل آبنما وجود دارد. آب از پشت توری به صورت رایگان بین مردم توزیع میشود. بر فراز آب خوریها بشقابهای بزرگ خوشنویسی وجود دارد که با کاشیهای قرمز و آبی مرزبندی شدهاند. این بشقابها دارای خط شعر چهارده بیتی درباره آب است که توسط سید حسین وهبی بن احمد اهدا شده است.
ایا ایرنه Hagia Irene
Hagia Irene که به یونانی Hagia Eirene (“صلح مقدس”) و در ترکی Aya İrini نیز شناخته میشود، یک کلیسای ارتدکس شرقی است که در استانبول، در حیاط بیرونی کاخ توپکاپی واقع شده است. ایا ایرنه پس از بسته شدن، در آوریل 2014 به عنوان موزه در معرض دید عموم قرار گرفت. هزینه ورودی برای هر نفر 20 لیر است.
این کلیسا در اصل در محل یک معبد پیش از مسیحیت قرار دارد و یکی از اولین کلیساهایی است که در قسطنطنیه ساخته شده است. در طول قرن چهارم، کنستانتین کبیر، امپراتور روم، اولین کلیسای ایا ایرنه را سفارش داد که در سال 532 در آتش سوخت. در سال 538، این کلیسا توسط امپراتور ژوستینین اول بازسازی شد.
این بنا یک کلیسای معمولی رومی است و از دو ساده و یک راهرو تشکیل شده است که توسط ستونها تقسیم شدهاند. امروزه، ایا ایرنه یکی از آخرین نمونههای ماندگار معماری بیزانسی در استانبول است که آتریوم اصلی خود را حفظ کرده است. در زمان کنستانتین پنجم، فضای داخلی کلیسا با نقاشیهای دیواری و موزاییک تزئین شد.
امروزه به دلیل ویژگیهای آکوستیک خارقالعاده و فضای چشمگیر، این موزه میزبان کنسرتهای موسیقی کلاسیک است که به عنوان بخشی از جشنواره موسیقی استانبول برگزار میشوند.
کاخ توپکاپی Topkapı Sarayı
برای اکثر گردشگران، کاخ توپکاپی معمولاً اولین مکان در لیست مکانهای دیدنی استانبول است. این کاخ بزرگ برای تقریبا 400 سال اقامتگاه رسمی سلاطین عثمانی بوده و همچنین از سال 1985 به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
کاخ توپکاپی در مقیاسی عظیم با چهار حیاط و یک حرمسرا ساخته شده است و هر مکان طراحی بی نظیری را در خود جای داده است. هنر اسلامی، بقاع متبرکه و تاریخ، گرانبهاترین مجموعه آثار اسلامی کاخ توپکاپی هستند و شامل شمشیر حضرت محمد (ص) به همراه شمشیرهای نزدیکترین یارانش، خرقه دخترش فاطمه و سایر بقاع متبرکه نیز میشوند.
محوطههای وسیع، باغها و ایستگاههای استراحت، محلی بسیار ایدهآل برای قدم زدن را در محوطه کاخ فراهم کردهاند. بیشتر نمایشگاهها صفهای انتظار بسیار طولانی دارند، بهویژه حرمسرا و نمایشگاههای آثار اسلامی. یک فروشگاه موزه، یک کافه و همچنین یک کافی شاپ برای گردشگران در محوطه کاخ ایجاد شده است. برای بازدید از تمام مکانها و نمایشهای هیجانانگیز در کاخ توپکاپی، به یک روز کامل نیاز دارید یا در حالت ایدهآل باید یک تور رزرو کنید.
چرا باید از توپکاپی بازدید کرد:
کاخ توپکاپی بهترین موزه هنرهای کاربردی جهان است. به عنوان کسی که زیبایی را دوست دارد، از تجربه بصری برخی از اشیاء نمایش داده شده متعحب خواهید شد در پایان تور بازدید از کاخ، میتوانید در اطراف کافهای که مشرف به تنگه بسفر است قدم بزنید.
برای بازدید از کاخ توپکاپی صبحهای زود را انتخاب کنید تا بتوانید مکانهای بیشتری از کاخ را ببینید و از شلوغی در امان باشید. علاوهئبر این شما میتوانید یک راهنمای صوتی که به چند زبان مسلط است نیز با پرداخت هزینه برای بازدید از بخشهای مختلف کاخ در کنار خود داشته باشید. اگر میخواهید راهنمای صوتی داشته باشیدکنید، حتما یک کارت هویتی به همراه داشته باشید. توجه داشته باشید که در بیشتر سالنهای نمایشگاه نمیتوانید عکس یا فیلم بگیرید.
ساعات کاری (موزه، حرمسرا و ایا ایرنه):
چهارشنبه-دوشنبه: 9 صبح تا 6:45 بعد از ظهر، آخرین ورودی 18:00 (15 آوریل تا 30 اکتبر)؛ 9 صبح تا 4:45 بعد از ظهر، آخرین ورودی ساعت 16 (1 نوامبر تا 14 آوریل)
سخن پایانی
در این مقاله هویت اصلی استانبول امروزی که اغلب افراد شناخت کاملی از آن ندارند را بررسی کردیم. سفر به استانبول بدون دیدن مکانهای تاریخی آن فایدهای نخواهد داشت. هویت هر شهر در دل تاریخ آن نهفته است تا گذشته یک شهر را نشناخته باشید نمیتوانید متوجه تغییر و پیشرفت آن در طول زمان شوید.